| Эльжбета Дружбацкая | |
|---|---|
 | |
| Дата рождения | 1695 |
| Место рождения | |
| Дата смерти | 14 марта 1765[1] |
| Место смерти | |
| Гражданство (подданство) | |
| Род деятельности | писательница, поэтесса |
| Язык произведений | польский[1] |
 | |
Эльжбета Дружбацкая (польск. Elżbieta Drużbacka, 1695 или 1698 — 14 марта 1765) — польская поэтесса и писательница времен Речи Посполитой, представительница сарматского барокко.
Биография
Происходила из шляхетского рода Ковальских. В юности оказалась в свите княгини Эльжбеты Синявской. Получила образование в Кракове. В 1720 году вышла замуж за Казимира Дружбанского, казначея жидачевского. после смерти мужа в 1740 году находилась как компаньонка при семьях Синявских, Любомирских, Сангушков, Красицких. В 1760 году поселилась в монастыре беренардинцев в Тарнуве, где и умерла в 1765 году.
Творчество
В ее активе присутствует религиозная эпика (посвящена святым Марии Египетской, Давиду, Марии Магдалине) и стихи, стихотворные романы, фабула которых восходит к мифологии, фольклора и французской прециозной прозы. Особенно интересна поэма «Описание четырех времен года», где картины природы далеки от распространенных аркадських шаблонов и отражают своеобразное и художественно чуткое восприятие ее поэтессой.
Среди прочего значительными являются поэмы «История князя Адольфа, наследника Роксолании», «Хвала леса», «История христианской принцессе Элефантины Евфратской».
Кроме того, она является автором многочисленных морально-дидактических сочинений, где пыталась показать современные обычаи, пути их улучшения. Известными среди таких произведений являются «Пункты для улучшения польских обычаев», «Примеры для верующих и степенный брак по любви».
Важнейшие произведения
- Dusza po wielu grzechach zabierając się do poprawy życia szuka po pustyniach S. Marii Egipcjanki, aby ją nauczyła sposobu pokuty szczerej i drogę pokazała do szczęśliwej wieczności, powst. 1746
- Opisanie życia św. Dawida, króla izraelskiego, powst. przed 1750, fragmenty przedr. dr Prot Sowizdrzał (W. Kubacki), Odrodzenie 1947, nr 34
- Święta Maria Magdalena jak wielką stała się ohydą płci białogłowskiej w grzechach swoich, tak wielką ozdobą w pokucie, stateczną w miłości Jezusa aż do śmierci krzyżowej, powst. przed 1750
- Do tegoż J. O. Książęcia (J. J. Załuskiego) IMci na Bibliotekę publiczną warszawską, powst. przed 1750
- Opisanie czterech części roku, powst. przed 1750
- Fabuła o książęciu Adolfie, dziedzicu Roksolanii
- Forteca do Boga wystawiona, piącią bram zamknięta, to jest dusza ludzka z piącią zmysłami
- Snopek na polu życia ludzkiego związany
- Trzy monarchinie
- Punkta dla poprawienia zepsutych obyczajów polskich
- Pochwała lasów
- Skargi kilku dam w spólnej kompanii będących, dla jakich racyi z mężami swojemi żyć nie chcą
- Zbiór rytmów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych W. Imci Pani Elżbiety z Kowalskich Drużbackiej, skarbnikowy żydaczewskiej, zebrany i do druku podany przez J. Z. R. K. O. W., Warszawa 1752, "Zebranie rytmów przez wierszopisów żyjących lub naszego wieku zeszłych pisanych", wyd. J. A. Załuski, t. 1 – 2 wydania; wydanie nast. pt. Poezje, t. 1-2, Lipsk 1837, Biblioteka Kieszonkowa Klasyków Polskich, t. 30-31, (zawiera: wszystkie 12 ww. tytułów, inne drobne utwory oraz elegie moralne U. Radziwiłła)
- Historia chrześcijańska księżny Elefantyny Eufraty dowcipnym przemysłem... w wierszu polskim dokładnie ułożona, dla potomnej sprawczyny pamiątki do druku podana, Poznań 1769, fragmenty przedr. A. Lange Skarbiec poezji polskiej, seria I, t. 1, Warszawa 1903
- Cefal i Prokris, wyd. I. Krasicki, Zabawy Przyjemne i Pożyteczne 1776, t. 13, przedr. A. Lange Skarbiec poezji polskiej, seria I, t. 1, Warszawa 1903
- Życzenie od serca pochodzące JO książęciu... Sanguszkowi, marszałkowi Trybunału Koronnego, aby szczęśliwie funkcją swoją zaczął i zakończył, (XVIII wiek)
- Przykładne z wiernej i statecznej miłości małżeństwo, fragm. i treść ogł. H. Biegeleisen Świt 1886
- Raj białostocki. Refleksja nad śmiercią. (2 wiersze), wyd. W. Bojarski Sprawozdanie Dyrekcji cesarsko-królewskiego Gimnazjum w Przemyślu za rok szkolny 1895, Przemyśl 1895
- Historia Ortobana, wyd. A. Lange Lamus 1912, t. 4
- wiersze i drobne utwory znajdują się w czasopismach: Ateneum 1938, s. 422-424; Dziennik Wileński 1816; Pamiętnik Warszawski 1823; Rozmaitości, Lwów 1841, nr 27; Tygodnik Powszechny 1950, nr 45; Zabawy Przyjemne i Pożyteczne 1776, t. 13, (tu: Nie masz czego sobie życzyć długiego życia na tym świecie; Małżeństwo szczęśliwe. Tłum. z franc.; Małżeństwo złe; Do wnuka; Pożegnanie Ulissesa z synem Telemakiem; Lais)
- wiersze rozproszone po czasopismach wyd. A. Lange Skarbiec poezji polskiej, seria I, t. 1, Warszawa 1903; kilka wierszy przedr.: J. Kott Poezja polskiego Oswiecenia. Antologia, Warszawa 1954; Wybór tekstów do dziejów kultury Wielkopolski, Poznań 1962
- rękopisy znajdowały się: Biblioteka Krasińskich (zniszcz. 1944), Ossolineum, Biblioteka Uniwersytetu Wileńskiego, Biblioteka Suskiej
Сборники
- A. Lange zamierzał sporządzić wydanie zbiorowe E. Drużbackiej. Materiały do tego wydania znajdowały się do roku 1944 w Korbutianum, Warszawa, (por. W. Borowy "Drużbaciana", Pamiętnik Literacki, rocznik 41, 1950, s. 869)
Источники
- Barbara Sawczyk, Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk, Ocalić od zapomnienia... Patroni tarnowskich ulic. Tom 1, Tarnów 2003, ISBN 83-915445-2-4
- E. Drużbacka (Pisarki polskie. Rekonesans na koniec stulecia - Instytut Książki)
- Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 141-143
- Zbiór rytmów na staropolska.pl
Примечания
- 1 2 идентификатор BNF: платформа открытых данных — 2011.
Данная страница на сайте WikiSort.ru содержит текст со страницы сайта "Википедия".
Если Вы хотите её отредактировать, то можете сделать это на странице редактирования в Википедии.
Если сделанные Вами правки не будут кем-нибудь удалены, то через несколько дней они появятся на сайте WikiSort.ru .